Vliegende jaren, haiku's
Voor jullie en ons
mensen die met mij waren
vliegen de jaren
Ooit heb ik een bundeltje haiku's gemaakt: Vliegende jaren. Haiku is een Japanse dichtvorm, kun je in één adem lezen, gaat bijna altijd over de natuur en bestaat uit 17 lettergrepen in een 5-7-5 ritme. Soms rolt er zomaar eentje uit, soms ben ik dagen bezig om de goede woorden te vinden. Met zo min mogelijk woorden zo veel mogelijk zeggen, dat is haiku voor mij.
Niger, Nederland, Burkina Faso en onderweg 1983
de wind breekt bomen
de aarde is verpakt, een
wolk van zand en stof
het moment dat jij
mijn gedachten beheerst
voel ik je handen, zacht
de horizon is
zoals hemel en aarde
boven de woestijn
kokende vulkaan
broeit en borrelt, de warme
stroom soms verbrandend
een aardige ster
ik ben alles vergeten
't is beter zo
- Categorie: Haiku
Vliegende jaren, 1984
Niger, Burkina Faso, Nederland en onderweg.
zo leven kan niet
meer maar opgeven is niet
leuk, beslissingen
nu kan ik nooit meer
nieuw leven schenken, ik ben
verantwoordelijk
slakken in huisjes
schildpadden in schilden
verdriet in doosjes
de tijd breekt nu aan
de tuin een beetje sproeien
we vertrekken toch
geen fut hebben dan
voor 't hoognodige dat
is de hete tijd
Bas speelt prrt vliegtuig
en laat me de zoon zien die
we zo graag hadden
hier blijven tranen
achter, 't kost meer dan ik
mezelf permitteer
zo zijn er weer drie
jaar om, maar zo vlak voor het
vertrek is het rot
keurig diep verstopt
onverwachte emotie
verrassend of niet?
- Categorie: Haiku
Vliegende jaren, 1985
Niger, Burkina Faso, Nederland en onderweg.
een zwarte vlek een
groot gat, erin gevallen
ik kom er niet uit
soms komt het eruit
onbeheersbare kwelling
uit mijn lijf gehikt
terug naar de pijn
je moet het opnieuw voelen
om te vergeten
het landschap verdwijnt
wordt een geheel met de lucht
mistig en zo grijs
gewicht van woede
verlaat mij voor eeuwig en
laat me heel blijven
zwart geworden veld
wit van de sneeuw is geweest
't wordt weer lente
de regen valt zacht
water op de velden, plassen
spiegelende grond
koude botten, pijn
moet je voelen anders
hoef je niet te vechten
donder en regen
bewegen door de hemel
de aarde ontvangt
ik geniet tranen
met tuiten, therapie is
nu leren huilen
mieren nemen het
geknoeide graan mee en wij
profiteren ook
blauwzwarte vogel
doet net alsof ze een boom
vol muziek kan zijn
hoor de duifjes nu
na drie dagen koeren ze
vriendelijk en zacht
't waait en 't licht
wordt oranje maar de wind
brengt geen regen mee
- Categorie: Haiku
Vliegende jaren, 1986
Niger, Burkina Faso, Nederland en onderweg.
kort was ik dichtbij
soms ben ik Afrika moe
heimwee naar vrienden
schemering, ik zie
toch zonlicht op het water
als een warme gloed
een beest heeft aan
een blad van de Eucalyptus
gegeten, lekker?
de boom staat geurend
aat haar bloesems tartend in
het zwembad vallen
de Maan is te zien
in het water duidelijk
lachend spiegelbeeld
jaren zijn voorbij
ik vond heel diep een parel
haar kleuren schijnen
een waterlelie
plukken een zucht van genot
heel snel verwelkt ze
ik zag haar en ze
was meteen van mij, altijd
een herinnering
- Categorie: Haiku
Vliegende jaren, 1987
Niger, Burkina Faso, Nederland en onderweg.
ik ben meer dan de
duizendpoot waar jij me voor
gebruikt dat weet je
we ruimen op toch
lijkt de troep overheersend
plotseling ruimte
geloof het of niet
het leven is zoals het
is, accepteren
als je naar me kijkt
voel ik je warmte en ben
zo mooi als de Zon
groen wordt zwart de Zon
oranje lijkt voor eeuwig
vertrokken, vanavond
nu begrijp ik wat
groei betekent gisteren
wist ik dat nog niet
kalkoenen voor kerst
gezellige geluidjes
braden of stoven?
ik ben blij dat ik
eindelijk eens iets gedaan
en afgemaakt heb
vijf jaar herkauwen
zalige zondag nu kan
ik verder groeien
P.S. 20 jaar later: die kalkoenen hebben we dus nooit geslacht, die geluidjes waren te gezellig :-). We kochten ze 'goedkoop' in augustus, om ze zelf vet te mesten en ze dan vóór de kerst te slachten. Tegen december waren kalkoenen onbetaalbaar. Maar ja, als je ruim 4 maanden van die gezellige geluidjes op je erf hebt gehad, dan eet je met kerst gewoon een gebakken ei :-).
- Categorie: Haiku
Deze aarde in dauw
Zo licht als schuim,
of blauwe morgennevel,
deze aarde in dauw
Sora, 1646 - 1710
De eerste regel bestaat uit 4 lettergrepen en niet 5. Ik zal de vertaal interpretaties er eens op naslaan. Kijken of J. van Tooren die vertaling extra verklaart. Blijft mooi.
Uit: "Haiku, Een jonge Maan, haiku, J. van Tooren, jaartal staat niet in mijn boek vermeld, Meulenhoff. Maar de termieten vraten hoekjes bladzijdes lekker weg uit boek (Ben)
- Categorie: Haiku
Bramen rijpen rood
Bramen rijpen rood
of zijn ze een maan te vroeg
zoals de hei paars
23-9-7
- Categorie: Haiku
Verzameling haiku september 2007
haiku een adem
zeventien lettergrepen
vijf zeven en vijf
12-09-07
woorden worden nu
geboren zo horen we
wie we kunnen zijn
04-08-04
verder even geen
woorden voor je maar mijn hart
is bij je, hou vol
31-08-07
want de termieten
vraten hoekjes bladzijdes
lekker weg uit boek
03-09-07
een groot groen grasveld
twee margrietjes naast elkaar
bewegen mee, wind
06-07-07
veertjes drijven op
koele ochtendlucht wie zit
daarboven te poetsen?
08-09-07
spin werkend aan haar
enorme web, dauwdruppels die
schitterende ochtend
12-09-07
m'n bedoeling is
delen van kennis verder
kan je het zelf toch?
13-09-07
nu heb ik er vijf
maar toen waren ze weg en
was ik mezelf kwijt
20-07-07
bramen rijpen rood
of zijn ze een maan te vroeg
zoals de hei paars
23-09-07
gele bladeren
tussen groen dat langzaam
vervaagd, toch nog zon
23-09-07
parapluutjes van
paardenbloem lichter dan luch
luchtiger dan licht
24-09-07
broos opent de knop
blij met elke dauwdruppel
voorzichtig verder
24-09-07
morgen is de maan
pas vol toch schittert ze nu
al aan de hemel
24-09-07
wonden worden toch
wonderen als zee en zand
magische krachten
29-09-07
zomer teneinde
afscheid zonder woorden de
regen valt stiller
01-10-07
heimwee herfst gegrond
meteen de geur van herfst die
riekt naar zomer
02-10-07
de laatste nootjes
nog heel snel bijeengeraapt
winter nadert nu
02-10-07
ritme van de zee
rollende golven maken
rustige klanken
02-01-07
oh koud water en
oneindige ritmes of
toch de rust van zee
02-10-07
- Categorie: Haiku
Verzameling haikus oktober
Een haiku is een gedicht in 5-7-5 ritme. Een waki is een strofe van 2 regels, 2 keer 7 lettergrepen.
bloemstengel het blad
vouwt er al groeiend omheen
orchideënpracht
01-10-07 (samen met Kristjaan)
waterdruppels blijven hier,
afscheid zwaarder dan een ons
waki, 01-10-07
een steen lijkt rustig
met verborgen geheimen
schoonheid van binnen
03-10-07 (2e regel An-nur)
golvende ritmes
warm of koud de zee zakt of
zwelt altijd maar door
03-10-07
rots en kiezel groot
en klein ten opzichte van
elkaar respect ja?
03-10-07
rozenblaadjes droog
speciaal voor jou bewaard
nazomer geurend
03-10-07 (2e regel An-nur)
we brengen die regel
naar vandaag en doen ermee
zoals het uitkomt
03-10-07
parel van dauw valt
op de aarde en stroomt dan
weer naar huis de zee
04-10-07
bloemblaadjes kunnen zacht ook
andere kleur spiegelen
waki 04-10-07
water lekker nat
de zon koestert mijn lichaam
voeten bungelend
04-100-7 (2e regel Kristjaan)
ja ik zag het al
razendsnelle reacties
meteen reageren
04-10-07
water een druppel
is voldoende om dorst te
lessen, Sahara
04-10-07
materie versus
energie gelijkgesteld
aan dag en nacht toch?
04-10-07 (2e regel An-nur)
klein mollig handje blauwe ogen
een kus open hart
waki 05-10-07
heldere oogjes
geniepig in de modder
waar is nu mijn prooi
05-10-07
tikkende regen
smalle weg naar beneden
druppels langs het raam
05-10-07 (2e regel Kristjaan)
kokende vulkaan broeit en
borrelt, lavastroom verbrand
05-10-07 waki, variant op 3-regelige haiku
wordt gecomposteerd
natuurlijke cyclus wordt
een fragile bloem
05-10-07
zie hoe de rots groeit zit hier
op de grond en luister goed
waki 05-10-07
te laat, sneller dan
het licht, mooier dan zeven
kleuren schemerlucht
05-10-07
krabben op schedel
niet mogelijk snelle reactie
heeft voorhand, veilig
06-10-07
ha haikumaatje
pennevrienden al is de pen
razendsnel tikken
05-10-07
pompoenen tentoon
en kaarsen aan op tafel
syllabus terug?
05-10-07
water aarde lucht elke dag
start nieuwe zonnestralen
waki 07-10-07
opkomende zon mistdruppels
ervoor ineens oranje
waki 07-10-07
kom gooi er wat hout
op, wakker het vuur weer aan
liefde voor jezelf
07-10-07
ik sta briesend aan aan
de kant, klaar voor nieuwe
uitdaging, geduld
08-10-07
was het een voetstap of toch
kattengesluip - het is weg
waki 10-10-07
ogen oren hart vormen
betekenis woorden zijn
gewoon woorden - punt
10-10-07
- Categorie: Haiku
Haiku: Inzicht in schoonheid
stille dauwdruppels
en de bloemen schitterend
inzicht in schoonheid
- Categorie: Haiku
Pennen schrijven niet vanzelf
Pennen schrijven niet vanzelf (Ben), je moet ze in beweging zetten, sturen met je gedachten, je handen, elke dag opnieuw, elk uur om je heen kijken en elk idee dat in een fractie van en seconde binnenkomt ... je pen sturen,vul je pen of koop een nieuwe ...
Pennen schrijven niet
vanzelf, beweeg die pennen
zodat woorden zijn
- Categorie: Haiku
Langzame lome warmte ontwaakt
De renga is een Japans kettinggedicht, geschreven door 2 dichters.
Tan-renga is een kort kettinggedicht: haiku die verbonden zijn door de gedachten van de dichters. Goed om samen te oefenen.
Beginner schrijft de eerste strofe, de hokko, bestaande uit 5-7-5 lettergrepen.
De tweede dichter volgt met twee zinnen van 7 lettergrepen, een haiku dialoog.
L. is daarnet begonnen:
langzame lome
warmte ontwaakt zacht in maart
lang verwacht welkom
Ben:
is dit het begin of stuurt
lente je nog tan-renga
Linda:
hoe dan ook aanvang
eindelijk verse velden
zichtbaar bij maanlicht
Ben:
zichtbaar groener dan daarnet
gras is toch geen illusie?
Linda: 2 april 2009 om 22:36
bollend bloeien de
bomen vol boeiend bloesem
bloemrijk de aarde
Ben: 2 april 2009 om 22:42
in bomen en op aarde
vogels druk, voorbereiden
Linda: 3 april 2009 om 22:16
bijtijds blij bezig?
nesten ogenschijnlijk vol
met herfstschutkleuren
Ben: 3 april 2009 om 22:26
bloeien broeden bouwen het
eerste kwartier routine
Linda: 5 april 2009 om 21:25
nadien geen eitje
fris? wacht maar, maartse buien
ook in april zon
Ben: 5 april 2009 om 21:35
gefilterd licht maakte de
bloemenpracht nog prachtiger
Linda: 6 april 2009 om 22:00
groot overdrijvend
wolkenveld blaast naar schaapjes
luchtig blauwe wol
Ben: 6 april 2009 om 22:07 
oh donders en bliksem daar
wapperen alle veertjes
Linda: 7 april 2009 om 22:45
wortels takken hout
vast langzaamaan regent het
weer zonnestralen
Ben: 7 april 2009 om 22:56
die zonne-energie ze
blijven nestenbouwen
Linda: 8 april 2009 om 18:02
verwen de nesten
stro mannetjes en vrouwtjes
leg de eieren!
Ben: 8 april 2009 om 20:35 
moeten ze nog veel leren
gewoon echt vogeltje zijn?
Linda: 9 april 2009 om 23:50
volgende volle
maan verre van vleugellam
gaan ze grastuinen?
Ben: 9 april 2009 om 23:58
nee, eerst nieuwe maan
elke maan een nieuw begin
opnieuw cyklussen
Linda: 13 april 2009 om 21:40
weerlicht weerklinkt in water
kringelende keerkringen
Ben: 13 april 2009 om 21:52
]waterdruppels die
schitteren in lentelucht
fatah morgana?
Linda: 13 april 2009 om 21:59
trilling maar geen geluiden
hoort dat wel heerlijk rustig
Ben: 13 april 2009 om 22:18
rustige lente?
‘t is een en al drukte
kleurend en groeiend
- Categorie: Haiku
Langzame lome warmte ontwaakt (2)
Deel 1 van langzame lome warmte ontwaakt is een beetje lang aan het worden. Hier is deel 2. Linda en ik schrijven samen een Kasen-renga. Bijna elke avond weer een strofe erbij. Een beetje oefenen samen, aftasten. Met Nieuwe Maan (25 april) beginnen we een nieuwe Kasen-renga. Dan wel volgens een iets strakker schema.
Linda: 14 april 2009 om 22:03
kakelende hennenren
haan er als de kippen bij
Ben: 14 april 2009 om 22:24
ja natuurlijk want
de beste kippesoep maak je
van een oude haan
Linda: 15 april 2009 om 20:54
lammetjespap? blaadje sla
oude bok verkneukelt zich
Ben: 15 april 2009 om 21:15
lente-energie
ook oude bokken hier en
daar een snufje toch?
Linda: 16 april 2009 om 10:31
het is de tijd van het jaar
of welbeschouwd altijd zo
Ben: 16 april 2009 om 20:51
voorjaargetijde
boerenzwaluwen bouwen
modderhapjesnest
Linda: 17 april 2009 om 17:11
vlinders fladderen vette horzel dikke bij de aard van beestjes
Ben: 17 april 2009 om 19:36
veranderende ritmes
vetgemest en nu broeden
Linda: 18 april 2009 om 20:57
proefopstellingen alles
is klaar om echt te worden
Ben: 18 april 2009 om 21:08
toch niet gevangen
in alles dat net echt is
plotseling anders
Linda: 19 april 2009 om 21:33
toppen rijkhalzen tot zon
wortelen in goede aard
Ben: 19 april 2009 om 21:52
zonnestralen in
alle groene bladeren
fotosynthese
- Categorie: Haiku
Zelfs donker kon niet
zelfs donker kon niet
voorkomen dat haar knoppen
licht explodeerden
- Categorie: Haiku
Linda, het schema voor de Kasen-renga
Linda en ik gaan samen deze kasen-renga maken. Om de beurt een strofe volgens onderstaand klassiek schema. Maan en bloem 'mogen' één keer voorkomen, Nieuwjaar (het 5e seizoen) moet een keer. Ik begin zaterdag, Nieuwe Maan, met de hokku. Die komt hieronder in een reactie te staan. Het is een haiku van een van de klassieke haiku dichters: Issa. Hoewel, in zijn tijd (1763 - 1827) werd hij niet meteen als klassieker beschouwd.
Hun eerste kreet
1. (3) lente (hokku)
2. (2) lente
3. (3) lente/zon
4. (2) vrij vers
5. (3) bloem/aarde
6. (2) lucht
Deel 2 .) wordt levendiger, bonter, zoals de ontwikkeling in een verhaal of toneelstuk, waarin de grens tussen diepgang en het kolderieke soms flinterdun kan worden.
7. (3) lente
8. (2) vrij/ontspannen
9. (3) vrij/ontspannen
10. (2) blaadjes
11. (3) lente/wolken
12. (2) zomer/bloemen
13. (3) meeldraden
14. (2) herfst/blad
15. (3) vrij vers
16. (2) vrij vers
17. (3) tuin/maan
18. (2) water
19. (3) water/schakeling
20. (2) vrij vers
21. (3) beek/wind
22. (2) vrij/wind
23. (3) adem/druif
24. (2) adem/kristal
25. (3) Nieuwjaar
26. (2) vrij/gras
27. (3) vrij/hout
28. (2) aarde/hout
29. (3) licht/donker
Deel 3 lijkt op het laatste hoofdstuk van een boek waarin de verwarde draden van het drama hun ontknoping vinden.
30. (2) herfst/spin
31. (3) draden
32. (2) vrij vers
33. (3) vrij vers
34. (2) zomer
35. (3) vuur/hout
36. (2) zomer/herfst (ageku)
- Categorie: Haiku
Haiku: Razendsnel
razendsnel gaat het
en soms kost het wat meer tijd
een punt erachter
- Categorie: Haiku